Fundacja rodzinna została wprowadzona ustawą z 26.01.2023 r., która weszła w życie 22 maja 2023 r. Jest mechanizmem sukcesyjnym, obliczonym na długoletnie trwanie, nie zaś narzędziem optymalizacji podatkowej. Tylko fundacja rodzinna postrzegana i wykorzystywana we właściwy sposób, tj. jako element obliczonej na pokolenia sukcesji, umożliwi przetrwanie tej instytucji w polskim porządku prawnym, w zakładanym i pożądanym kształcie.

Fundacja rodzinna jest tworzona w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na ich rzecz. Świadczenie na rzecz beneficjenta definiuje się w możliwie szeroki sposób – przeniesienie na własność beneficjenta lub oddanie mu do korzystania pieniędzy, rzeczy lub praw (np. comiesięczne lub roczne świadczenia pieniężne, środki na sfinansowanie nauki, lokal w celach mieszkaniowych lub wypoczynkowych, sfinansowanie leczenia lub świadczeń rehabilitacyjnych, etc.). Świadczenie może również polegać na otrzymaniu przez beneficjenta mienia pozostałego po rozwiązaniu FR w naturze lub jego ekwiwalencie w pieniądzu. Świadczenie może być przyznane pod warunkiem albo z zastrzeżeniem terminu, np. pod warunkiem ukończenia studiów, zawarcia związku małżeńskiego, ukończenia określonego wieku.

FR jest atrakcyjnym narzędziem sukcesyjnym przede wszystkim dlatego, że jest odrębnym podmiotem prawa – osobą prawną, podobnie jak choćby spółka z o.o. Ważnym jednak elementem różnicującym te dwa byty prawne jest okoliczność, że FR jest bezudziałowa, tzn. nikt nie jest uprawniony do określonej części tego podmiotu (fundacja rodzinna do nikogo nie należy). Tym samym majątek wniesiony do FR jest odporny na zewnętrzne wpływy, tzn. na aktywa zgromadzone w FR nie mają wpływu ani beneficjenci i dotykające ich sytuacje życiowe, ani osoby trzecie, mogące wywierać wpływ na beneficjentów (wierzyciele, ich małżonkowie, konkubenci, itp.).

FR jest elastycznym instrumentem, przez który można urzeczywistnić dość precyzyjnie wolę fundatora w zakresie:

• kręgu beneficjentów,
• świadczeń na rzecz beneficjentów,
• celu i czasu trwania FR,
• zarządzania FR i nadzoru nad jej działalnością,
• zmian statutu,
• sposobu rozwiązania i przeznaczenia majątku FR po jej rozwiązaniu.

Dodając do powyższego dość korzystne opodatkowanie FR, zwłaszcza w tzw. zerowej grupie podatkowej w podatku od spadków i darowizn, tworzy się pozytywny obraz FR, jako długofalowego mechanizmu sukcesyjnego, odzwierciedlającego wolę fundatora, odpornego na nieoczekiwane oddziaływania zewnętrzne i opodatkowanego w akceptowalny sposób.