Dzień obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego ma kluczowe znaczenie dla dłużnika, który rozpoczął procedurę PZU. Od tego dnia dłużnik korzysta ze szczególnej ochrony przed egzekucjami oraz działaniami niektórych kontrahentów, które mogłyby uniemożliwić realizację układu. Również od tego dnia dłużnik traci swobodę w rozporządzaniu majątkiem w zakresie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu.
Ochrona przed egzekucją
Od chwili obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ) wszystkie postępowania egzekucyjne skierowane do majątku dłużnika wszczęte przed dniem obwieszczenia ulegają zawieszeniu z mocy prawa, a wszczęcie nowych postępowań jest niedopuszczalne.
Z perspektywy dłużnika istotne jest, że kwoty wyegzekwowane w zawieszonym postępowaniu, a nie przekazane jeszcze wierzycielom, komornik przekazuje na rachunek dłużnika niezwłocznie po obwieszczeniu w KRZ o dniu układowym.
Od chwili obwieszczenia w KRZ o ustaleniu dnia układowego niedopuszczalne jest również wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia na majątku dłużnika.
Istnieją jednak wyjątki od powyższego – ani zawieszenie egzekucji, ani zakaz jej wszczynania, czy też zakaz dokonywania zabezpieczeń na majątku nie mają zastosowania do egzekucji świadczeń alimentacyjnych oraz rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci.
Zakaz wypowiadania umów
Od chwili obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego w KRZ kontrahent dłużnika nie może wypowiedzieć mu umów o kluczowym znaczeniu dla przedsiębiorstwa dłużnika m.in.:
- umów najmu lub dzierżawy lokalu lub nieruchomości, w których jest prowadzone przedsiębiorstwo dłużnika;
- umów kredytu;
- umów leasingu;
- ubezpieczeń majątkowych;
- umów rachunku bankowego;
- umów poręczeń;
- umów obejmujących licencje udzielone dłużnikowi;
- gwarancji lub akredytyw wystawionych przed dniem obwieszczenia;
- innych umów o podstawowym znaczeniu dla prowadzenia przedsiębiorstwa.
W tym zakresie również istnieje istotny wyjątek – ochrona przed wypowiedzeniem nie jest skuteczna w przypadku, gdy podstawą wypowiedzenia jest niewykonywanie przez dłużnika, już po dniu obwieszczenia, zobowiązań nieobjętych układem (czyli takich które powstały po wybranym przez dłużnika dniu układowym) albo inna okoliczność przewidziana w umowie między dłużnikiem a jego kontrahentem, która zaistniała po dniu obwieszczenia.
Uprawnienia nadzorcy układu
Od dnia obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego do zakończenia PZU lub prawomocnego umorzenia postępowania w przedmiocie zatwierdzenia układu nadzorca układu wykonuje uprawnienia nadzorcy sądowego.
W praktyce oznacza to, że na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda nadzorcy sądowego – czynność dokonana bez zgody jest nieważna. Co istotne, zgoda może zostać udzielona również po dokonaniu czynności – w terminie trzydziestu dni od dnia jej dokonania.
Nadzorca układu w ramach sprawowanego nadzoru może również kontrolować czynności dłużnika dotyczące jego majątku, a także przedsiębiorstwo dłużnika. Nadzorca może też żądać od dłużnika informacji i dokumentów istotnych dla PZU, a dłużnik pod rygorem odpowiedzialności karnej obowiązany jest tych informacji dostarczyć.
Uchylenie skutków obwieszczenia
Na wniosek wierzyciela, dłużnika lub nadzorcy układu sąd może uchylić skutki dokonania obwieszczenia, a tym samym cofnąć szczególną ochronę dłużnika w zakresie egzekucji oraz zakazu wypowiadania umów. Sąd może podjąć decyzję o uchyleniu skutków obwieszczenia, jeżeli prowadzą one do pokrzywdzenia wierzycieli lub jeżeli okaże się, że w ostatnich 10 latach dłużnik prowadził już PZU, w którym obwieszczono o ustaleniu dnia układowego albo w tym czasie umorzono inne postępowanie restrukturyzacyjne prowadzone wobec dłużnika.
Sąd przed wydaniem postanowienia może przesłuchać dłużnika, wierzyciela lub nadzorcę układu.
Wygaśnięcie skutków obwieszczenia
Ustawa przewiduje, że od chwili obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego dłużnik powinien w ciągu 4 miesięcy złożyć wniosek o zatwierdzenie układu. Jeżeli w tym terminie do sądu nie wpłynie wniosek o zatwierdzenie układu, opisane powyżej skutki obwieszczenia wygasają z mocy prawa – nie zapada żadna formalna decyzja w tym zakresie, decydujący jest wyłącznie upływ czasu.