Fakt wszczęcia postępowania upadłościowego czy restrukturyzacyjnego sam w sobie nie prowadzi do powstania nowych obowiązków podatkowych. Istnieje natomiast szereg rozwiązań, które mogą wpływać na rozliczenia podatkowe i sposób obsługi zobowiązań w toku tych postępowań.
Postępowanie upadłościowe i restrukturyzacyjne a VAT
- Status podatkowy upadłego przedsiębiorcy na gruncie VAT
Na skutek ogłoszenia upadłości nie dochodzi do zmiany statusu przedsiębiorcy na gruncie VAT, a ogłoszenie upadłości nie jest równoznaczne z zaprzestaniem wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Taką czynnością jest m.in. sprzedaż składników majątku upadłego podatnika (z wyjątkiem sprzedaży wierzytelności, które nie zostały przez upadłego wcześniej nabyte w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie obrotu wierzytelnościami). Jednocześnie, w związku z wprowadzeniem zarządu syndyka, staje się on uprawnionym do działania w imieniu upadłego przedsiębiorcy, w zakresie określonym przepisami prawa upadłościowego.
- Ulga na złe długi w VAT
W kontekście postępowań upadłościowego i restrukturyzacyjnego nie sposób pominąć zagadnienia tzw. ulgi na złe długi w VAT. W ramach tej ulgi, podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Nieściągalność uznaje się w tym przypadku za uprawdopodobnioną, jeżeli wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. W obecnym stanie prawnym skorzystanie z tzw. ulgi na złe długi jest możliwe również w przypadku, kiedy dłużnik w momencie dokonania dostawy towaru lub wyświadczenia usługi był w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Zastosowanie ulgi uwarunkowane jest więc jedynie statusem VAT wierzyciela (podatnik VAT czynny) oraz dochowaniem terminu 3 lat od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność.
Z drugiej strony, w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 90 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Powyższe dotyczy również dłużnika pozostającego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
Postępowanie upadłościowe i restrukturyzacyjne a podatki dochodowe
- Umorzenie zobowiązań na gruncie podatku dochodowego
Co do zasady, umorzenie zobowiązania związanego z działalnością gospodarczą powoduje u dłużnika powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Od powyższej zasady istnieją jednak wyjątki – do przychodów podlegających opodatkowaniu nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub postępowaniem upadłościowym.
- Nieopłacone należności w kosztach uzyskania przychodu
Fakt objęcia dłużnika postępowaniem upadłościowym lub restrukturyzacyjnym może mieć skutki również dla wierzyciela. W określonych przypadkach, wierzyciel może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu odpisy aktualizujące wartość należności – dotyczy to m.in. sytuacji, w której nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną z uwagi na ogłoszenie upadłości dłużnika lub otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego.
- Ulga na złe długi w podatku dochodowym
Możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania, mająca na celu przeciwdziałanie nadmiernym opóźnieniom w zapłacie wierzytelności, przewidziana została również w ustawach o podatkach dochodowych. Jednakże, ulga ta nie znajduje zastosowania, w przypadku kiedy dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
Masz pytania? Skontaktuj się z nami: 📞 785 530 118 | ✉️ info@5e.solutions